આજના ડિજિટલ યુગમાં, મોબાઇલ ફોન આપણા જીવનનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગયો છે. વાત કરવાની હોય, મેસેજ મોકલવાનો હોય કે ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ કરવાનો હોય મોબાઇલ નંબર આપણી ઓળખ બની ગયો છે પરંતુ શું ક્યારેય વિચાર્યું છે કે ભારતમાં દરેક મોબાઇલ નંબર સાથે +91 કેમ લગાવવામાં આવે છે?

આ ફક્ત એક કોડ નથી પરંતુ એક રસપ્રદ ઇતિહાસ અને તેની પાછળ છુપાયેલી વૈશ્વિક સંચાર પ્રણાલી વિશે એક રસપ્રદ હકીકત છે. 

ઇન્ટરનેશનલ ટેલિકોમ્યુનિકેશન યુનિયન (ITU) અને દેશના કોડ

+91 એ ભારતનો દેશ કોડ છે, જે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ભારતને એક અનોખી ઓળખ આપે છે. આ કોડ ઇન્ટરનેશનલ ટેલિકોમ્યુનિકેશન યુનિયન (ITU) દ્વારા સેટ કરવામાં આવ્યો છે. ITU એ સંયુક્ત રાષ્ટ્રની એક વિશિષ્ટ એજન્સી છે જે વિશ્વભરમાં ટેલિકોમ્યુનિકેશન અને માહિતી ટેકનોલોજી માટે ધોરણો નક્કી કરે છે. તેનો મુખ્ય હેતુ સમગ્ર વિશ્વમાં સંદેશાવ્યવહાર પ્રણાલીને સુગમ અને વ્યવસ્થિત રીતે ચલાવવાનો છે.

જ્યારે પણ તમે આંતરરાષ્ટ્રીય ફોન કોલ ડાયલ કરો છો, ત્યારે તે નંબરમાં દેશનો કોડ ઉમેરવામાં આવે છે. આ કોડ જણાવે છે કે કોલ કયા દેશમાં જઈ રહ્યો છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમે ભારતમાં કોઈને ફોન કરી રહ્યા છો તો નંબર સાથે +91 ઉમેરવું જરૂરી છે. તેવી જ રીતે, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ માટે દેશનો કોડ +1 છે, યુનાઇટેડ કિંગડમ +44 છે અને ચીન +86 છે.

+91 નું મહત્વ

+91 નો અર્થ એ છે કે આ નંબર ભારત સાથે જોડાયેલ છે. આ કોડ આંતરરાષ્ટ્રીય કોલિંગ માટે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તે ટેલિકોમ્યુનિકેશન નેટવર્કને જણાવે છે કે કયા દેશમાં કોલ રૂટ કરવો. દેશના કોડ વિના આંતરરાષ્ટ્રીય કોલ્સ શક્ય નથી. ઉદાહરણ તરીકે, જો કોઈ વ્યક્તિ અમેરિકાથી ભારતમાં ફોન કરવા માંગે છે, તો તેણે ભારતીય નંબરમાં +91 ઉમેરવાની જરૂર છે. આનાથી ટેલિકોમ્યુનિકેશન સિસ્ટમને ખબર પડે છે કે કોલ ભારતમાં રૂટ કરવાનો છે.

દેશના કોડનો ઇતિહાસ

૧૯૬૦ના દાયકામાં જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય કોલિંગને સુવ્યવસ્થિત કરવાની જરૂરિયાત અનુભવાઈ ત્યારે દેશના કોડનો ઉદભવ થયો. તે સમયે, વિશ્વભરમાં ટેલિકોમ્યુનિકેશન નેટવર્ક્સ ઝડપથી વિકસી રહ્યા હતા અને વિવિધ દેશો વચ્ચે કોલિંગને સુવ્યવસ્થિત કરવા માટે એક પ્રમાણભૂત સિસ્ટમની જરૂર હતી. આ હેતુ માટે ITU એ દેશ કોડની એક સિસ્ટમ વિકસાવી, જેમાં દરેક દેશને એક અનોખો કોડ આપવામાં આવ્યો. ભારતને +91 કોડ ફાળવવામાં આવ્યો હતો.

ભારતમાં ટેલિકોમ્યુનિકેશનનો વિકાસ

ભારતમાં ટેલિકોમ્યુનિકેશનનો ઇતિહાસ ઘણો જૂનો છે. ૧૯મી સદીમાં બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન ભારતમાં ટેલિગ્રાફ અને ટેલિફોનનો પરિચય થયો હતો. સ્વતંત્રતા પછી, ભારતે તેના ટેલિકોમ્યુનિકેશન નેટવર્કને મજબૂત બનાવવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું. ૧૯૮૦ અને ૧૯૯૦ ના દાયકામાં મોબાઇલ ફોનના આગમન સાથે ભારતમાં સંદેશાવ્યવહારમાં ક્રાંતિ આવી. આજે ભારત વિશ્વના સૌથી મોટા ટેલિકોમ્યુનિકેશન બજારોમાંનું એક છે અને +91 કોડ તેની ઓળખ બની ગયો છે.

+91 નો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો?

જ્યારે કોઈ આંતરરાષ્ટ્રીય નંબર પર કૉલ કરો છો, ત્યારે પહેલા તમારા દેશનો એક્ઝિટ કોડ ડાયલ કરવો પડશે. ભારતમાં આ કોડ 00 છે. તે પછી દેશનો કોડ ડાયલ કરો, જે ભારત માટે +૯૧ છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ભારતમાં 9876543210 નંબર પર કૉલ કરવા માંગતા હો, તો 00 91 9876543210 ડાયલ કરવાની જરૂર પડશે.

+91 નું ભવિષ્ય?

ભારતમાં ટેલિકોમ્યુનિકેશનનું ભવિષ્ય ઉજ્જવળ છે. 5G ટેકનોલોજીના આગમન સાથે, ભારત ડિજિટલ ક્રાંતિની નવી ઊંચાઈઓને સ્પર્શી રહ્યું છે. +91 કોડ ફક્ત ભારતની ઓળખ નથી પરંતુ દેશના ઝડપથી વિકસતા ડિજિટલ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું પણ પ્રતીક છે. આવનારા સમયમાં, જેમ જેમ ભારત ટેકનોલોજીની રીતે વધુ અદ્યતન બનશે, તેમ તેમ +91 નું મહત્વ વધુ વધશે.