એક તરફ યુક્રેને રવિવારે રશિયા પર ૧૦૦થી વધુ ડ્રોન છોડ્યા, તો બીજી તરફ યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમીર ઝેલેન્સકીને NATOની સૌથી મહત્વપૂર્ણ સમિટમાં ઔપચારિક આમંત્રણ મળ્યું છે. જોકે, આ આમંત્રણ જેટલું સીધું દેખાય છે, તેની પાછળની રાજનીતિ એટલી જ જટિલ છે અને રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ પુતિન માટે ખૂંચવાવાળી પણ.

રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેનું યુદ્ધ હવે ફક્ત મેદાનમાં જ નહીં, પરંતુ દુનિયાના મંચો પર પણ લડાઈ રહ્યું છે. તાજેતરનો વળાંક એ છે કે એક તરફ યુક્રેને રવિવારે રશિયા પર ૧૦૦થી વધુ ડ્રોન હુમલા કર્યા, તો બીજી તરફ રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમીર ઝેલેન્સકીને NATOની સૌથી મહત્વપૂર્ણ લીડર્સ સમિટમાં શામેલ થવા માટે ઔપચારિક આમંત્રણ મળી ગયું છે. આ સમિટ ૨૪-૨૫ જૂનના રોજ નેધરલેન્ડ્સના હેગ શહેરમાં યોજાવા જઈ રહી છે.

ઝેલેન્સકીએ આ આમંત્રણની જાહેરાત લિથુઆનિયાની રાજધાની વિલનિયસમાં એક NATO કાર્યક્રમ દરમિયાન કરી. અહીં તેમણે જણાવ્યું કે NATOના સેક્રેટરી જનરલ માર્ક રૂટ્ટેએ તેમને વ્યક્તિગત રીતે બોલાવ્યા છે. પરંતુ બીજી તરફ અમેરિકી મીડિયામાં ખબરો ચાલી રહી છે કે અમેરિકા ખુદ આ આમંત્રણથી થોડું પરેશાન છે. રિપોર્ટ્સ અનુસાર અમેરિકાને ડર છે કે ઝેલેન્સકીની હાજરી મીટિંગમાં અવરોધ લાવી શકે છે એટલે કે માહોલ બગડી શકે છે.

યુક્રેનની સભ્યપદ પર રશિયા પહેલાથી જ ઉશ્કેરાયેલું
NATO પહેલાથી જ સ્પષ્ટ કરી ચૂક્યું છે કે યુક્રેનની NATOમાં એન્ટ્રી "અપરિવર્તનીય" છે. આ જ વાત રશિયા માટે એક મોટી સમસ્યા બની ગઈ છે. રશિયા ઘણીવાર કહી ચૂક્યું છે કે યુક્રેનને NATOમાં શામેલ કરવાના પ્રયાસો જ આ યુદ્ધના સૌથી મોટા કારણોમાંથી એક છે. ન્યૂયોર્ક ટાઈમ્સના રિપોર્ટ અનુસાર અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ ઝેલેન્સકીને લઈને બહુ ઉત્સાહિત નથી.

કહેવાય છે કે તેમની ટાળવાની વિચારસરણીને કારણે NATOના કેટલાક અધિકારીઓને ડર છે કે સમિટમાં ઝેલેન્સકીની હાજરીથી સૌહાર્દપૂર્ણ વાતાવરણ બગડી શકે છે. એટલું જ નહીં, NATO તરફથી કેટલીક બેઠકો, ખાસ કરીને NATO-યુક્રેન કાઉન્સિલની બેઠકને ટાળવાની પણ ચર્ચા થઈ રહી છે. આ એ જ મંચ છે જ્યાં યુક્રેનને બાકીના NATO સભ્યો બરાબર સ્થાન મળે છે.

ટ્રમ્પ-ઝેલેન્સકીમાં પહેલા પણ થઈ ચૂકી છે તકરાર
૨૦૨૫ના ફેબ્રુઆરીમાં ઝેલેન્સકી જ્યારે અમેરિકા ગયા હતા એક મિનરલ ડીલને ફાઇનલ કરવા, ત્યારે ટ્રમ્પ અને અમેરિકી ઉપરાષ્ટ્રપતિ જેડી વાન્સ સાથે તેમની ઓન-કેમેરા બહેસ થઈ ગઈ હતી. ઝેલેન્સકીએ અમેરિકા પર રશિયા સાથે સંબંધો સુધારવાનો આરોપ પણ લગાવી દીધો હતો. જોકે એપ્રિલમાં તે ડીલ સાઈન થઈ ગઈ.

NATO સમિટમાં અસલી દાવપેચ શું હશે?
સમિટની અસલી થીમ કંઈક અલગ છે. અમેરિકાની માંગ છે કે તમામ સભ્ય દેશો પોતાના સંરક્ષણ બજેટને વધારે. આ એજન્ડાને કારણે NATO આ વખતેનો કાર્યક્રમ ખૂબ જ નાનો અને સીધો રાખી રહ્યું છે, જેથી કોઈ વિવાદ કે ડ્રામા ન થાય. હવે જોવાનું એ છે કે આ મીટિંગથી શાંતિનો માર્ગ નીકળશે કે ટકરાવની દીવાલ વધુ ઊંચી થશે.