સરકારી નોકરીની રાહમાં યુવાનોના સમય, સંસાધનો અને શક્તિનો વ્યય 

પેપર લીકના મામલા કોઈ એક રાજ્ય કે કોઈ એક રાજકીય પક્ષની સરકાર પૂરતા મર્યાદિત નથી. ઉત્તરમાં જમ્મુ અને કાશ્મીરથી લઈને દક્ષિણમાં કર્ણાટક અને તેલંગાણા સુધી, પૂર્વમાં આસામથી કર્ણાટક અને પશ્ચિમમાં ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્ર સુધીના તમામ રાજ્યોમાં પેપર લીકના કેસ નોંધાયા છે.

છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં પરીક્ષાના પેપર લીક થવાના કિસ્સાઓ પર નજર કરીએ તો સ્પષ્ટ થાય છે કે આખો દેશ આ પરેશાનીથી પીડિત છે. છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં દેશભરના ૧૫ રાજ્યોમાં લગભગ ૧ કરોડ ૪૦ લાખ અરજદારોની કારકિર્દી આ પેપર લીક કેસનો શિકાર બની છે. આ ૧ કરોડ ૪૦ લાખ અરજદારો અને તેમના પરિવારો વિવિધ રાજ્યોમાં લગભગ ૧ લાખ ૪ હજાર સરકારી નોકરીઓ મેળવવાની આશામાં પોતાનો સમય, સંસાધનો અને શક્તિ વેડફતા રહ્યા અને પેપર લીક થવાને કારણે પરીક્ષાઓ રદ થતી રહી.

ઘણા કિસ્સાઓમાં, આ ઉમેદવારોની રાહ બે થી ત્રણ વર્ષથી વધુ હતી. ઘણા કિસ્સામાં આ રાહ હજુ પણ પણ ચાલુ છે. આ રીતે પેપર લીકનો મુદ્દો માત્ર રાજ્યો માટે જ નહીં પરંતુ કેન્દ્ર માટે પણ પડકાર બની રહ્યો હતો. ઘણા કેસોમાં માત્ર તપાસ ચાલુ છે. તેલંગાણા સ્ટેટ પબ્લિક સર્વિસ કમિશન દ્વારા એકાઉન્ટ ઓફિસર અને આસિસ્ટન્ટ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર માટે જાન્યુઆરી અને ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૩માં લેવામાં આવેલી ત્રણ રદ કરાયેલી પરીક્ષાઓમાં હજુ સુધી કોઈની ધરપકડ કરવામાં આવી નથી. પેપર રદ થવાથી ૨.૫ લાખ ઉમેદવારોને અસર થઈ હતી. આ ઉપરાંત, ડિસેમ્બર ૨૦૨૩માં તેલંગાણા વિધાનસભા ચૂંટણીને કારણે પુનઃપરીક્ષા પણ રદ કરવામાં આવી હતી. હાલમાં ઉમેદવારો પરીક્ષાની રાહ જોઈ રહ્યા છે. 

હરિયાણામાં, ગયા વર્ષે ૧૫ જાન્યુઆરીએ, રાજ્ય જાહેર સેવા આયોગ દ્વારા પેપર લીકની શંકાના આધારે ૩૮૩ પશુચિકિત્સકોની ભરતી પરીક્ષા રદ કરવામાં આવી હતી. હાલમાં, આ મામલામાં કોઈ એફઆઈઆર નોંધવામાં આવી નથી અને ન તો પરીક્ષા ફરીથી શેડ્યૂલ કરવામાં આવી છે. મીડિયા રિપોર્ટ્સ પર આધારિત તપાસ અનુસાર, ઓછામાં ઓછા ૧૫ કેસમાં પરીક્ષાઓ લીક થયાના લગભગ એક વર્ષ પછી લેવામાં આવી હતી. ચાર કેસમાં રાહ બે વર્ષ સુધી ચાલી. સાત કેસમાં ઉમેદવારો હજુ રાહ જોઈ રહ્યા છે.

અલગ-અલગ રીતે પેપર લીક થયા

તમામ રાજ્યોમાં પેપર લીક થવાની પદ્ધતિઓ અલગ-અલગ રહી છે. આસામમાં પરીક્ષા શરૂ થયાની થોડી મિનિટોમાં જ પ્રશ્નપત્ર વોટ્સએપ પર વાયરલ થઈ ગયું હતું. રાજસ્થાનમાં, રાજ્યના એક કર્મચારીએ કથિત રીતે સરકારી ઓફિસમાંથી કાગળની ચોરી કરી હતી. મધ્યપ્રદેશ પોલીસના જણાવ્યા અનુસાર, આરોપી મુંબઈમાં પરીક્ષાનું સંચાલન કરતી ખાનગી કંપનીના સર્વરને હેક કરવામાં સફળ રહ્યો હતો, જ્યારે મહારાષ્ટ્રમાં એક વિદ્યાર્થીએ સોશિયલ મીડિયા પર પેપર લીકનો દાવો કરીને પોલીસનો સંપર્ક કર્યો હતો. તો ગુજરાતમાં પણ પેપર લીકના મામલા સામે આવ્યા છે.

ગુજરાત: ૨૦૧૯માં પેપર ફૂટતા પરીક્ષા રદ થઇ, ૨ વર્ષે લેવાઈ ફરી પરીક્ષા

ગુજરાતમાં નવેમ્બર ૨૦૧૯માં ક્લાર્ક અને ઓફિસ આસિસ્ટન્ટની લગભગ ૪૦૦૦ જગ્યાઓ માટે લગભગ ૬ લાખ ઉમેદવારોએ ભરતી પરીક્ષા આપી હતી. પરીક્ષા રદ થયા પછી, રાહ બે વર્ષથી વધુ સમય સુધી ચાલી. ગુજરાત સબઓર્ડિનેટ સ્ટાફ સિલેક્શન બોર્ડે એપ્રિલ ૨૦૨૨માં આ પરીક્ષા ફરીથી લીધી હતી.