ભારત અને ફ્રાન્સની મૈત્રી ચીન અને પાકિસ્તાનને આંખમાં કણાની માફક ખૂંચી રહી છે અને તેના લીધે આ બન્ને દુશ્મન રાષ્ટ્રો એવો અપપ્રચાર કરી રહ્યા છે કે ફ્રાન્સ પાસેથી ખરીદેલા ભારતના રાફેલ ફાઇટર જેટ ચીન-પાકિસ્તાન સામે લાચાર સાબિત થયા છે.આથી આ બાબતે સ્પસ્ટતા કરવા ભારતના વિદેશ પ્રધાન એસ. જયશંકર આવતા અઠવાડિયે પેરિસ જઈ રહ્યા છે. અહેવાલો અનુસાર, આ સમય દરમિયાન તેઓ ફ્રાન્સ સાથે રાફેલ ફાઇટર જેટ અંગે ચીન અને પાકિસ્તાન દ્વારા ફેલાવવામાં આવેલા પ્રચાર અંગે વાત કરશે. જયશંકરની પેરિસ મુલાકાતનો હેતુ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે કે કોઈ પણ દેશને ભારત અને ફ્રાન્સ વચ્ચેની મિત્રતા અંગે કોઈ શંકા ન રહે. ખાસ કરીને, ચીન સમર્થિત મીડિયા અને રાફેલ વિરોધીઓ દ્વારા ફ્રાન્સના રાફેલ ફાઇટર જેટની ગુણવત્તા અંગે ફેલાવવામાં આવી રહેલી અફવાઓને દૂર કરવી પણ મહત્વપૂર્ણ છે. પાકિસ્તાન અને ચીને તાજેતરમાં આ વાર્તા ફેલાવવા માટે એક સંગઠિત ઝુંબેશ ચલાવી છે કે ફ્રાન્સ પાસેથી ખરીદેલા ભારતના રાફેલ ફાઇટર જેટ ચીન-પાકિસ્તાન સામે લાચાર સાબિત થયા છે.

પાકિસ્તાનનો દાવો છે કે તેણે ગયા મહિને ભારત સાથેના સંઘર્ષ દરમિયાન રાફેલ તોડી પાડ્યા છે, જ્યારે ભારતે કહ્યું છે કે તેના વિમાનોને તોડી પાડવામાં આવ્યા છે, પરંતુ કયું વિમાન તોડી પાડવામાં આવ્યું છે તે જણાવ્યું નથી. જ્યારે પાકિસ્તાન અને ચીન એવો પ્રચાર ફેલાવી રહ્યા છે કે રાફેલને જે-10સી ફાઇટર જેટ અને પીએલ -15 મિસાઇલના મિશ્રણથી તોડી પાડવામાં આવ્યા છે. પાકિસ્તાનના પ્રચારને કેટલાક પશ્ચિમી દેશોનો ટેકો મળ્યો છે કારણ કે આ દેશો ગુસ્સે છે કે ભારતે યુરોફાઇટરને નકારી કાઢ્યું હતું અને રાફેલને પસંદ કર્યું હતું. અમેરિકા એ વાતથી ગુસ્સે છે કે ભારતે એફ-21 ફાઇટર પ્લેન પર રાફેલને પસંદ કર્યું હતું. આ ઉપરાંત, અમેરિકા ઇચ્છે છે કે ભારત એફ-21 અને એફ-35 સ્ટીલ્થ ફાઇટર ખરીદે, તેથી ભારત અને ફ્રાન્સ વચ્ચેના સંબંધો પર અવિશ્વાસ ફેલાવવા ઉપરાંત, રાફેલને ખરાબ તરીકે પણ દર્શાવવામાં આવી રહ્યું છે.

ભારત અને ફ્રાન્સ વચ્ચે લડાઈનો અપ પ્રચાર

ચીન અને પાકિસ્તાનના મીડિયામાં એવો પ્રચાર ફેલાવવામાં આવી રહ્યો છે કે ભારત અને ફ્રાન્સ વચ્ચે લડાઈની સ્થિતિ છે. તેઓ કહી રહ્યા છે કે ભારતનો ફ્રેન્ચ એરોસ્પેસ કંપની દસોલ્ટ એવિએશન સાથે વિવાદ છે. તેમનું કહેવું છે કે એક ફ્રેન્ચ ટીમ ભારતમાં રાફેલ વિમાનનું નિરીક્ષણ કરવા માંગતી હતી, પરંતુ ભારતે રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાને ટાંકીને ઇનકાર કરી દીધો છે. યુરેશિયન ટાઈમ્સ અનુસાર, 6 જૂનના રોજ એક પાકિસ્તાની અહેવાલમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, "આ વિવાદ રાફેલની યુદ્ધ ક્ષમતા પર પ્રશ્નો ઉભા કરી રહ્યો છે. ઉપરાંત, ભારત અને ફ્રાન્સ વચ્ચેના સંબંધો પણ બગડી શકે છે." જોકે, ભારત સરકારે રાફેલ વિમાનના નુકસાન અંગે કોઈ નિવેદન આપ્યું નથી. પશ્ચિમી દેશોના અહેવાલોમાં અગાઉ કહેવામાં આવ્યું હતું કે છ ભારતીય વિમાન પડી ગયા છે, જેમાંથી ત્રણ રાફેલ હતા. પરંતુ હવે તેઓએ પોતાના નિવેદનો બદલી નાખ્યા છે. તેઓ હવે કહી રહ્યા છે કે એક ભારતીય વિમાન પડી ગયું છે, જે રાફેલ હોઈ શકે છે. બીજી તરફ, પાકિસ્તાને ક્યારેય પોતાના દાવાઓને સાબિત કર્યા નથી.

ફ્રેન્ચ સંરક્ષણ મંત્રાલયના પ્રવક્તાએ પેરિસમાં એક પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં કહ્યું છે કે "મને લાગે છે કે આપણે યુદ્ધ જેવા વાતાવરણમાં છીએ અને માહિતીનું યુદ્ધ ચાલી રહ્યું છે. અમને બરાબર ખબર નથી કે શું થયું છે. ઘણા આરોપો લગાવવામાં આવી રહ્યા છે, પરંતુ તેમની પુષ્ટિ થઈ નથી." તેમણે વધુમાં કહ્યું કે "રાફેલનો મુદ્દો અમારા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. અમે જાણવા માંગીએ છીએ કે શું થયું. તેથી જ અમે ભારત સાથે મળીને પરિસ્થિતિને સમજવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છીએ." પ્રવક્તાએ એમ પણ કહ્યું કે, "રાફેલ વિમાન 20 વર્ષથી ઉપયોગમાં છે. તે 20 વર્ષથી યુદ્ધમાં ભાગ લઈ રહ્યું છે. જો તે સાચું હોય કે કોઈ વિમાન પડી ગયું છે, તો આ પહેલી વાર હશે જ્યારે રાફેલ વિમાન યુદ્ધમાં પડી ગયું હોય."

ફ્રાન્સમાં પણ રાફેલની મજબૂતાઈ અંગે પ્રશ્નો ઉભા થયા

યુરેશિયન ટાઈમ્સ અનુસાર, ફ્રાન્સના સાંસદ માર્ક ચાવેન્ટે વિદેશ મંત્રીને રાફેલના નુકસાન અંગે પ્રશ્ન પૂછ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે આનાથી ફ્રાન્સના વ્યૂહાત્મક અને ઔદ્યોગિક હિતોને અસર થઈ શકે છે. ચાવેન્ટે કહ્યું, "ઘણા સૂત્રોએ ખુલાસો કર્યો છે કે ઓછામાં ઓછું એક ભારતીય રાફેલ વિમાન પાકિસ્તાનના જે-10સી વિમાન દ્વારા પીએલ-15ઈ મિસાઈલથી હુમલો કરીને તોડી પાડવામાં આવ્યું છે. આ વિમાનમાં કેએલજે -10એ રડાર લગાવવામાં આવ્યું હતું." આ ઉપરાંત, ચાવેન્ટે રાફેલની સુરક્ષા વ્યવસ્થા પર પણ પ્રશ્નો ઉભા કર્યા છે. તેમણે કહ્યું, "રાફેલની સ્પેક્ટ્રા ઇલેક્ટ્રોનિક યુદ્ધ પ્રણાલી હુમલાને શોધી શકી નથી અને શું ફ્રાન્સને ડર છે કે રાફેલની ટેકનોલોજી અને એરોસ્પેસ સંરક્ષણમાં તેના નેતૃત્વ પર પ્રશ્નો ઉભા થશે?" જો કે એ બાબત સ્પષ્ટ છે કે રાફેલ વિમાનમાં સ્થાપિત સ્પેક્ટ્રા ઇલેક્ટ્રોનિક યુદ્ધ પ્રણાલીમાં ખતરાઓ શોધવા, જામ કરવા અને વિમાનને બચાવવાની ક્ષમતા છે. તે વિમાનને રડાર અને ઇન્ફ્રારેડ માર્ગદર્શિત મિસાઇલોથી સુરક્ષિત કરે છે.