આવકવેરા જેવા તમામ પ્રકારના ટેક્સમાં વધારો કે ઘટાડો કરીને જનતાના ખિસ્સા પર નજર રાખનાર નાણામંત્રીઓ લોકસભાની ચૂંટણી થકી જનતાની અદાલતમાં જવાનું ટાળે છે. આ વલણ 1980 થી છેલ્લા 44 વર્ષોના મૂલ્યાંકનમાં ઉભરી આવ્યું છે. રસપ્રદ વાત એ છે કે જે નાણામંત્રીઓએ ચૂંટણી લડી તેણે જનતા દ્વારા હારનો સ્વાદ ચાખ્યો હતો. વર્તમાન નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પણ ચૂંટણી લડવાનો સ્પષ્ટ ઇનકાર કરી દીધો છે કે ન તો તેમની પાસે ચૂંટણી લડવા માટેના સાધનો છે અને ન તો તેઓ ચૂંટણી જીતવાની કળા જાણે છે.

1980માં જ્યારે ઈન્દિરા ગાંધી ત્રીજી વખત વડાપ્રધાન બન્યા ત્યારે તેઓ પ્રથમ વખત આર. વેંકટરામન અને પછી પ્રણવ મુખર્જીને નાણા મંત્રાલયની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. જ્યારે પ્રણવ મુખજીર્ નાણામંત્રી બન્યા ત્યારે તેઓ ગુજરાતમાંથી રાજ્યસભાના સભ્ય હતા. ઈન્દિરા ગાંધીની હત્યા પછી, જ્યારે 1984માં લોકસભાની ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી, ત્યારે વેંકટરામન દેશના ઉપરાષ્ટ્રપતિ બનવાને કારણે ચૂંટણી પ્રક્રિયાથી દૂર રહ્યા હતા, તેથી પાર્ટીએ પ્રણવ મુખજીર્ સામે ચૂંટણી લડી ન હતી.
ચૂંટણી ન લડવા પાછળ અલગ-અલગ કારણો હોઈ શકે છે પરંતુ તેની પાછળ એન્ટી ઈન્કમ્બન્સી મુખ્ય પરિબળ હોવાનું માનવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે દરેક ચૂંટણીમાં મોંઘવારી મોટો મુદ્દો હોય છે અને તેના માટે નાણામંત્રીને જવાબદાર ઠેરવવામાં આવે છે.

1989: શંકર રાવ ચવ્હાણ
બે વખત મહારાષ્ટ્રના મુખ્યપ્રધાન રહી ચૂકેલા શંકરરાવ ચવ્હાણને જૂન 1988માં રાજીવ ગાંધી સરકારમાં નાણાં મંત્રાલયની જવાબદારી સોંપવામાં આવી હતી. તેમણે 1989ની સામાન્ય ચૂંટણી લડવાનો ઇનકાર કર્યો હતો જ્યારે કોંગ્રેસે તેમના પુત્ર અશોક ચવ્હાણને તક આપી ત્યારે તેઓ પણ 24 હજાર મતોથી ચૂંટણી હારી ગયા હતા. બાદમાં શંકર રાવ રાજ્યસભાના સભ્ય બન્યા.

2004-2014: પી. ચિદમ્બરમ, પ્રણવ મુખર્જી
પી. ચિદમ્બરમને પ્રથમ યુપીએ સરકારમાં નાણામંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા પરંતુ 2008માં મુંબઈ હુમલા બાદ તેમને શિવરાજ પાટીલના સ્થાને ગૃહ મંત્રાલય અપાયું હતું. પ્રણવ મુખર્જીને નાણા મંત્રાલય આપવાની ચચર્િ હતી, પરંતુ વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહે નાણા મંત્રાલય પોતાની પાસે રાખ્યું હતું. મનમોહન સિંહે 2009માં ચૂંટણી લડી ન હતી અને તેઓ રાજ્યસભામાં જ રહ્યા હતા. યુપીએના બીજા કાર્યકાળમાં પહેલા પ્રણવ મુખજીર્ અને પછી પી. ચિદમ્બરમ નાણામંત્રી બન્યા. પી. ચિદમ્બરમે 2014ની લોકસભા ચૂંટણી લડવાની ના પાડી દીધી હતી. તેમના સ્થાને કોંગ્રેસે તેમના પુત્ર કાર્તિ ચિદમ્બરમને શિવગંગાઈથી લડાવ્યા હતા પરંતુ તેઓ પણ હારી ગયા હતા.

1990: મધુ દંડવતે
વડા પ્રધાન વીપી સિંહની સરકારમાં નાણાં પ્રધાન રહેલા મધુ દંડવતે મહારાષ્ટ્રની રાજાપુર બેઠક પરથી પાંચ વખત સાંસદ રહી ચૂક્યા છે. પરંતુ નાણામંત્રી બન્યા બાદ જ્યારે તેઓ ચૂંટણી લડ્યા ત્યારે તેઓ ત્રીજા ક્રમે હતા.

1996: મનમોહન સિંહ
1991માં જ્યારે કોંગ્રેસ સત્તામાં પાછી આવી ત્યારે પી.વી. નરસિમ્હાએ મનમોહન સિંહને નાણામંત્રી તરીકે કેબિનેટમાં સામેલ કયર્.િ તેમને રાજ્યસભા દ્વારા ગૃહમાં મોકલવામાં આવ્યા હતા. મનમોહન સિંહ 1996, 2004 અને 2009માં લોકસભા ચૂંટણી લડશે તેવી ચચર્િ હતી, પરંતુ તેઓ રાજ્યસભામાં જ રહ્યા. સિંહે 1999માં દક્ષિણ દિલ્હી બેઠક પરથી ચૂંટણી લડી હતી પરંતુ જનતાએ તેમને નકારી દીધા હતા અને તેઓ 30,000 મતોથી ભાજપ્ના ઉમેદવાર સામે ચૂંટણી હારી ગયા હતા.


2014-24: જેટલી, ગોયલ, નિર્મલા સીતારમણ
2014માં જ્યારે નરેન્દ્ર મોદીની સરકાર બની ત્યારે અરુણ જેટલીને અમૃતસરથી લોકસભા ચૂંટણી હારવા છતાં મંત્રી બનાવવામાં આવ્યા હતા. તેમની ખરાબ તબિયતને કારણે પીયૂષ ગોયલે જાન્યુઆરી-ફેબ્રુઆરી 2019 માટે મંત્રાલયનો હવાલો સંભાળ્યો હતો. 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી હતી ત્યારે બંને મંત્રીઓએચૂંટણી લડી ન હતી. નિર્મલા સીતારમણ મોદીના બીજા કાર્યકાળમાં પાંચ વર્ષ સુધી નાણામંત્રી રહી પરંતુ તેમણે લોકસભાની ચૂંટણી લડવાનો ઈન્કાર કરી દીધો.

1999-2004: જસવંત સિંહ અને યશવંત સિંહા1999 થી 2004 સુધી અટલ બિહારી વાજપેયી સરકારની કેબિનેટમાં પહેલા ત્રણ વર્ષ સુધી જસવંત સિંહ અને પછી યશવંત સિંહાએ નાણા મંત્રાલયની જવાબદારી સંભાળી હતી. 2004માં જ્યારે લોકસભાની ચૂંટણી થઈ ત્યારે જસવંત સિંહે ચૂંટણી લડી ન હતી. યશવંત સિન્હા હઝારીબાગ બેઠક પરથી ચૂંટણી લડ્યા હતા, પરંતુ સીપીઆઈના ભુવનેશ્વર પ્રતાપ મહેતા સામે લગભગ 1 લાખ મતોથી હારી ગયા હતા.