કેલ્શિયમ આપણા શરીર માટે એક આવશ્યક મિનરલ છે. જે હાડકાં અને દાંતને મજબૂત બનાવવામાં, સ્નાયુઓના સંકોચનમાં, નર્વસ સિસ્ટમની યોગ્ય કામગીરીમાં અને બ્લડ ક્લોટનું નિર્માણ કરવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. જ્યારે શરીરમાં કેલ્શિયમની ઉણપ હોય છે ત્યારે તે ઘણી સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. આ સ્થિતિને હાઇપોકેલ્સેમિયા કહેવામાં આવે છે.

આજકાલ, ખરાબ લાઈફ સ્ટાઈલ અને બિનઆરોગ્યપ્રદ ખાવાની આદતોને કારણે કેલ્શિયમની ઉણપ એક સામાન્ય સમસ્યા બની રહી છે. જો તેને સમયસર ઓળખવામાં ન આવે તો તે ગંભીર સ્વરૂપ ધારણ કરી શકે છે. જાણો કેલ્શિયમની ઉણપને કારણે શરીરમાં જોવા મળતા 6 મહત્વપૂર્ણ લક્ષણો વિશે.

કેલ્શિયમની ઉણપના ચિહ્નો

હાડકામાં દુખાવો અને નબળાઈ

કેલ્શિયમની ઉણપનું પહેલું અને સ્પષ્ટ લક્ષણ હાડકાંમાં દુખાવો અને નબળાઈ છે. હાડકાંના નિર્માણ અને મજબૂતાઈ માટે કેલ્શિયમ જરૂરી છે. તેની ઉણપથી હાડકાં નબળા પડી જાય છે, જેનાથી ઓસ્ટીયોપોરોસિસનું જોખમ વધે છે. આ ઉપરાંત, સાંધાના દુખાવા અને ફ્રેક્ચરનું જોખમ પણ વધી જાય છે.

સ્નાયુમાં ખેંચાણ અને દુખાવો

સ્નાયુઓના સંકોચન અને આરામ માટે કેલ્શિયમ જરૂરી છે. તેની ઉણપથી સ્નાયુઓમાં ખેંચાણ, તાણ અને દુખાવો થઈ શકે છે. ખાસ કરીને રાત્રે પગના સ્નાયુઓમાં અચાનક ખેંચાણ,  કેલ્શિયમની ઉણપનો સંકેત હોઈ શકે છે.

થાક અને નબળાઈ

જ્યારે શરીરમાં કેલ્શિયમની ઉણપ હોય છે ત્યારે વ્યક્તિ કોઈ પણ પ્રકારની મહેનત કર્યા વિના થાક અને નબળાઈ અનુભવવા લાગે છે. સંપૂર્ણ ઊંઘ લીધા પછી પણ શરીરમાં આળસ રહે છે. કેલ્શિયમની ઉણપ મેટાબોલીઝમને અસર કરે છે, જેના કારણે એનર્જી લેવલ ઘટે છે.

દાંતની સમસ્યાઓ

દાંત માટે પણ કેલ્શિયમ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. તેની ઉણપથી દાંત નબળા પડવા લાગે છે, પેઢામાંથી લોહી નીકળવા લાગે છે અને દાંતના સડોની સમસ્યા વધે છે. બાળકોમાં કેલ્શિયમની ઉણપ દાંતના વિકાસને ધીમો પાડી શકે છે.

બરડ નખ

કેલ્શિયમની ઉણપની અસર નખ પર પણ દેખાય છે. નખ પાતળા, નબળા અને સરળતાથી તૂટી જાય છે. ક્યારેક નખ પર સફેદ ડાઘ પણ દેખાય છે, જે કેલ્શિયમ અથવા અન્ય પોષક તત્વોની ઉણપનો સંકેત હોઈ શકે છે.

હૃદયની સમસ્યાઓ

હૃદયના સ્નાયુઓના યોગ્ય કાર્ય માટે પણ કેલ્શિયમ જરૂરી છે. તેની ઉણપથી હૃદયના ધબકારા અનિયમિત થઈ શકે છે, જેનાથી ધબકારા વધવા અથવા છાતીમાં દુખાવો થઈ શકે છે. ગંભીર કિસ્સાઓમાં તે હૃદયની નિષ્ફળતાનું કારણ પણ બની શકે છે.

કેલ્શિયમની ઉણપ કેવી રીતે દૂર કરવી?  

• આહારમાં દૂધ અને ડેરી ઉત્પાદનો (દહીં, ચીઝ, છાશ)નો સમાવેશ કરો.
  
  
• લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી (પાલક, બ્રોકોલી, મેથી) ખાઓ.
  
  
• આહારમાં માછલી, ઈંડા, બદામ અને તલ જેવા કેલ્શિયમયુક્ત ખોરાકનો સમાવેશ કરો.
  
  
• વિટામિન ડી લો, કારણ કે તે કેલ્શિયમના શોષણમાં મદદ કરે છે.
  
  
• ડૉક્ટરની સલાહ મુજબ કેલ્શિયમ સપ્લિમેન્ટ્સ લો.