છૂટક અને ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ફુગાવાના દરમાં આંશિક ઘટાડો થવાથી સામાન્ય લોકોને રાહત મળી છે. ફુગાવો સતત ત્રીજા મહિને રિઝર્વ બેંક ની નિર્ધારિત મર્યાદાથી ઘણો નીચે રહ્યો છે. નિષ્ણાતોનો અંદાજ છે કે આનાથી આગામી નાણાકીય સમીક્ષા સમિતિની બેઠકમાં રિઝર્વ બેંક માટે ત્રીજી વખત મુખ્ય વ્યાજ દર (રેપો રેટ) ઘટાડવાનો માર્ગ મોકળો થશે. આના કારણે, લોન સસ્તી થવાની અપેક્ષા છે અને ઈએમઆઈનો બોજ થોડો ઓછો થવાની અપેક્ષા છે.અગાઉ, રિઝર્વ બેંક એ ફેબ્રુઆરી અને એપ્રિલની સમીક્ષા બેઠકોમાં બે હપ્તામાં મુખ્ય વ્યાજ દરમાં 0.50 ટકાનો ઘટાડો કર્યો હતો. નિષ્ણાતો કહે છે કે ફુગાવાનો દર હજુ પણ રિઝર્વ બેંકની સંતોષકારક મર્યાદામાં હોવાથી, જૂન 2025ની બેઠકમાં 0.25 ટકાનો દર ઘટાડો થવાની શક્યતા છે.નોંધનીય છે કે રિઝર્વ બેંક ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંકના આધારે છૂટક ફુગાવાના ડેટાના આધારે રેપો રેટમાં ઘટાડો અથવા વધારો કરવાનો નિર્ણય લે છે. સરકારે રિઝર્વ બેંકને બે ટકાના તફાવત સાથે ફુગાવાને ચાર ટકા પર જાળવવાની જવાબદારી સોંપી છે. એપ્રિલમાં છૂટક ફુગાવો ઘટીને છ વર્ષના નીચલા સ્તરે 3.16 ટકા થયો, જે રિઝર્વ બેંકના કમ્ફર્ટ ઝોનમાં છે.

જૂનમાં રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો શક્ય

રેટિંગ એજન્સી આઈસીઆરએ લિમિટેડના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અદિતિ નાયરે જણાવ્યું હતું કે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માં સરેરાશ ફુગાવો 3.5 ટકા રહેશે, જે રિઝર્વ બેંક ની નાણાકીય નીતિ સમિતિના અંદાજ કરતા ઘણો ઓછો છે, જે આ કેલેન્ડર વર્ષમાં વ્યાજ દરમાં વધારાના 0.75 ટકાના ઘટાડા માટે અવકાશ બનાવે છે. જૂનમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો શક્ય છે. આ પછી, ઓગસ્ટ અને ઓક્ટોબર, 2025 ની નીતિ સમીક્ષામાં રેપો રેટમાં 0.25 ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે. આ રીતે, આ વર્ષે વ્યાજ દરમાં કુલ પાંચ ઘટાડા થઈ શકે છે.

ફુગાવાનો અંદાજ શું છે?

કેન્દ્રીય બેંકે નાણાકીય વર્ષ 2025-26 માટે છૂટક ફુગાવાનો દર ચાર ટકા રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. પ્રથમ ક્વાર્ટરમાં તે ૩.૬ ટકા, બીજા ક્વાર્ટરમાં ૩.૯ ટકા, ત્રીજા ક્વાર્ટરમાં ૩.૮ ટકા અને ચોથા ક્વાર્ટરમાં ૪.૪ ટકા રહેવાનો અંદાજ છે.

લોકો આવશ્યક ખર્ચ ઘટાડી રહ્યાનું પણ તારણ

જવાહરલાલ નહેરુ યુનિવર્સિટીના ભૂતપૂર્વ પ્રોફેસર અરુણ કુમાર કહે છે કે મોંઘવારી દરમાં ઘટાડો સામાન્ય માણસ માટે સારો છે, પરંતુ તેની પાછળ અન્ય કેટલાક કારણો હોઈ શકે છે. આપણા દેશમાં ફુગાવાના આંકડા ખાદ્ય પદાર્થોના ભાવોના આધારે તૈયાર કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં, ઘટાડા પાછળનું એક કારણ એ પણ હોઈ શકે છે કે અર્થતંત્રમાં માંગમાં ઘટાડો થયો છે. લોકો આવશ્યક ખર્ચાઓમાં ઘટાડો કરી રહ્યા છે, જેના કારણે કિંમતોમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.

આ વસ્તુઓ સસ્તી બની

ડેટા અનુસાર, એપ્રિલ દરમિયાન બટાકા (૧૨.૭ ટકા), ટામેટા (૩૩.૨૧ ટકા), ચિકન (૬.૭૮ ટકા), તુવેર (૧૪.૨૭ ટકા) અને જીરું (૨૦.૭૯ ટકા)ના ભાવ વાર્ષિક ધોરણે ઘટ્યા છે. જોકે, ગયા મહિને સરસવના તેલમાં ૧૯.૬ ટકા, શુદ્ધ તેલ (સૂર્યમુખી, સોયાબીન) ૨૩.૭૫ ટકા, સફરજનમાં ૧૭ ટકા અને ડુંગળીમાં ૨.૯૪ ટકાનો ફુગાવો નોંધાયો હતો. આવાસ, શિક્ષણ અને આરોગ્ય ખર્ચમાં પણ થોડો ઘટાડો નોંધાયો છે.

ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વધુ રાહત

એપ્રિલમાં ગ્રામીણ ફુગાવો 2.92 ટકા હતો, જ્યારે માર્ચમાં તે 3.25 ટકા હતો. શહેરી ફુગાવો પણ એપ્રિલમાં નજીવો ઘટીને 3.36 ટકા થયો જે માર્ચ 2025 માં 3.43 ટકા હતો. સત્તાવાર માહિતી અનુસાર, કેરળમાં સૌથી વધુ ફુગાવાનો દર 5.94 ટકા હતો, જ્યારે તેલંગાણામાં સૌથી ઓછો ફુગાવાનો દર 1.26 ટકા હતો.

એપ્રિલમાં સૌથી વધુ ફુગાવાનો દર ધરાવતા રાજ્યો

રાજ્યનો સરેરાશ ફુગાવાનો દર

કેરળ ૫.૯૪

કર્ણાટક ૪.૨૬

જમ્મુ અને કાશ્મીર ૪.૨૫

પંજાબ ૪.૦૯