કલ્પના કરો ઘરના ડ્રોઈંગ રૂમમાં બેઠા છો, ટીવી પર સમાચાર ચાલી રહ્યા છે, સરહદ પર તણાવ છે, હવાઈ હુમલો છે, હુમલાની આશંકા વગેરે. આ પરિસ્થિતિ જોઈને ખ્યાલ આવશે કે કેવા પ્રકારની પરિસ્થિતિઓ પ્રવર્તે છે પણ બાજુમાં બેઠેલું નાનું બાળક આ જોઈને ડરી જાય કે ગભરાઈ જાય છે. આ દરમિયાન તે પૂછે છે કે શું આપણને કંઈ થશે? આ તે ક્ષણ છે જ્યારે માતાપિતાની ખરી કસોટી શરૂ થાય છે. યુદ્ધ ફક્ત ગોળીઓ અને બોમ્બનું યુદ્ધ નથી, તે બાળકોના નાજુક મન પર પણ ઊંડી અસર કરે છે. આવી પરિસ્થિતિમાં બાળકોની સંભાળ કેવી રીતે રાખવી? તે વિષે અગાઉથી માહિતી મેળવીને તૈયાર રહેવું જોઈએ.

યુદ્ધના સમયમાં બાળકોની સંભાળ કેવી રીતે રાખવી

યુદ્ધ જેવી તણાવપૂર્ણ પરિસ્થિતિઓ બાળકો માટે અત્યંત ડરામણી હોઈ શકે છે. તેમની નિર્દોષ સમજણ જે રીતે દુનિયાને બતાવો છો તે રીતે જોઈ શકતી નથી. આવા સમયે, બાળકોની માનસિક અને ભાવનાત્મક સલામતી માટે માતાપિતાનું વલણ અને પદ્ધતિઓ સૌથી મહત્વપૂર્ણ બની જાય છે.

બાળકો સાથે ખુલીને વાત કરો

સૌ પ્રથમ, એ મહત્વનું છે કે તમે બાળકો સાથે તેમના ડર અને પ્રશ્નો વિશે વાત કરો. તેમને જણાવો કે પરિસ્થિતિ મુશ્કેલ છે પણ તમે સુરક્ષિત છો. તેમની ઉંમર પ્રમાણે સરળ શબ્દોમાં સત્ય કહો જેથી તેઓ પોતાને સંભાળી શકે.

તેમની લાગણીઓ સમજો

ઘણી વાર આપણે બાળકોને ‘ડરવાની કોઈ જરૂર નથી’ એમ કહીને ચૂપ કરાવીએ છીએ પરંતુ તેમની લાગણીઓને દબાવી દેવી યોગ્ય નથી. જો બાળક ડરી ગયું હોય કે ચિંતિત હોય તો તેની લાગણીઓને સ્વીકારો અને તેને ખાતરી આપો કે તેનો ડર સ્વાભાવિક છે.

જીવનશૈલી જાળવો

યુદ્ધની પરિસ્થિતિઓમાં પણ બાળકોની નિયમિત જીવનશૈલી રમવું, અભ્યાસ કરવો, ખાવું, સૂવું, શક્ય તેટલું સામાન્ય રાખો. આનાથી તેમને સ્થિરતા અને સુરક્ષાની લાગણી થાય છે. કારણ કે દિનચર્યા બદલવાથી તેમનું મન વધુ અસ્થિર બની શકે છે.

તેમની સામે ટીવી કે મોબાઈલ પર સમાચાર ન જુઓ

સતત ડરામણા સમાચાર અને વીડિયો જોવાથી બાળકો માનસિક રીતે અસ્વસ્થ થઈ શકે છે. તેમની સામે ટીવી પર સમાચાર ન ચલાવવાનો પ્રયાસ કરો અથવા મોબાઇલ પર આવી સામગ્રીથી દૂર રહો.

બાળકોને સકારાત્મક પ્રવૃત્તિઓમાં વ્યસ્ત રાખો

બાળકોને સર્જનાત્મક પ્રવૃત્તિઓમાં વ્યસ્ત રાખો. ચિત્રકામ, કોયડાઓ, વાર્તાઓ સાંભળવી અથવા રમતો રમવી જેવી બાબતો તેમના મનને તણાવથી દૂર કરે છે અને તેમને સકારાત્મક ઉર્જા આપે છે.

યુદ્ધ જેવી પરિસ્થિતિઓમાં બાળકોની સંભાળ ફક્ત શારીરિક સુરક્ષા સુધી મર્યાદિત નથી પરંતુ તેમના મનનું રક્ષણ પણ એટલું જ મહત્વપૂર્ણ છે. બાળકોને ખાતરી આપવી સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે કે પરિસ્થિતિ ગમે તેટલી મુશ્કેલ હોય, આખો પરિવાર તમારી સાથે છે અને બધું જલ્દી ઠીક થઈ જશે.