આ ઘટનાક્રમથી વાકેફ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે સમયમર્યાદાની સમીક્ષા માંગવા ઉપરાંત, સરકાર સુપ્રીમ કોર્ટના આદેશની સમીક્ષા માંગી શકે છે કે જો રાષ્ટ્રપતિ-રાજ્યપાલ દ્વારા વિચારણા માટે મોકલવામાં આવેલા બિલને મંજૂરી રોકે તો રાજ્ય સરકારો સીધી તેનો સંપર્ક કરી શકે છે.

સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ મુદ્દા પર સરકારના ઉચ્ચતમ સ્તર પર સક્રિય વિચારણા ચાલી રહી છે અને સંભાવના છે કે સુપ્રીમ કોર્ટમાં સમીક્ષા અરજી દાખલ કરવામાં આવશે. સમીક્ષા અરજી કયા આધારો પર દાખલ કરવામાં આવશે તે ધ્યાનમાં લેવામાં આવી રહ્યું છે અને સરકાર સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કર્યા પછી જાણી શકશે.

સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જો સરકાર સુપ્રીમ કોર્ટનો સંપર્ક કરે છે તો સમીક્ષા અરજી ચુકાદો આપનાર ન્યાયાધીશ જે બી પારડીવાલા અને આર મહાદેવનની સમાન બેન્ચ સમક્ષ દાખલ કરવી પડશે.

8 એપ્રિલના ચુકાદા પછી, તમિલનાડુ સરકારે 10 પેન્ડિંગ બિલોને સરકારી ગેઝેટમાં કાયદા તરીકે સૂચિત કર્યા, જેમાં સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું કે તેમને મંજૂરી મળી ગઈ છે. તેના આદેશમાં, સુપ્રીમ કોર્ટે સૂચવ્યું છે કે રાષ્ટ્રપતિએ રાજ્યપાલ દ્વારા તેમના વિચારણા માટે અનામત રાખેલા બિલો પર આવા સંદર્ભ પ્રાપ્ત થયાની તારીખથી ત્રણ મહિનાની અંદર નિર્ણય લેવો જોઈએ. આ 10 બિલોને સર્વોચ્ચ અદાલતની મંજૂરી ઉપરાંત હતું, જે તમિલનાડુના રાજ્યપાલ આર.એન. રવિ દ્વારા અટકી ગયા હતા અને રાષ્ટ્રપતિના વિચારણા માટે અનામત રાખવામાં આવ્યા હતા. 415 પાનામાં ચાલતા અને શુક્રવારે રાત્રે સર્વોચ્ચ અદાલતની વેબસાઇટ પર અપલોડ કરાયેલા ચુકાદા અનુસાર, કોર્ટે રાજ્ય વિધાનસભાઓ દ્વારા પસાર કરાયેલા બિલો પર કાર્યવાહી કરવા માટે તમામ રાજ્યપાલો માટે એક મહિનાની સમયમર્યાદા નક્કી કરી હતી.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે અમે ગૃહ મંત્રાલય દ્વારા નિર્ધારિત સમયરેખા અપનાવવાનું યોગ્ય માનીએ છીએ અને સૂચવીએ છીએ કે રાષ્ટ્રપતિએ રાજ્યપાલ દ્વારા તેમના વિચારણા માટે અનામત રાખેલા બિલો પર આવા સંદર્ભ પ્રાપ્ત થયાની તારીખથી ત્રણ મહિનાની અંદર નિર્ણય લેવો જરૂરી છે. આ સમયગાળાથી વધુ વિલંબના કિસ્સામાં યોગ્ય કારણો નોંધવા પડશે અને સંબંધિત રાજ્યને જણાવવા પડશે. રાજ્યોએ સહયોગી બનવાની અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા ઉઠાવવામાં આવેલા પ્રશ્નોના જવાબો આપીને સહયોગ વધારવાની પણ જરૂર છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે બીજા રાઉન્ડમાં રાષ્ટ્રપતિના વિચારણા માટે 10 બિલો પરના રિઝર્વેશનને ગેરકાયદેસર અને કાયદામાં ભૂલભરેલા ગણાવીને રદ કર્યા.કોર્ટે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે જ્યાં રાજ્યપાલ રાષ્ટ્રપતિના વિચારણા માટે બિલ અનામત રાખે છે અને રાષ્ટ્રપતિ બદલામાં તેને મંજૂરી આપવાનું રોકી દે છે ત્યાં રાજ્ય સરકાર માટે આ કોર્ટ સમક્ષ આવી કાર્યવાહીનો વિરોધ કરવાનો અધિકાર રહેશેસુપ્રીમ કોર્ટે સમયમર્યાદા નક્કી કરી અને કહ્યું કે તેનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળતા રાજ્યપાલોની નિષ્ક્રિયતા કોર્ટ દ્વારા ન્યાયિક સમીક્ષાને આધીન બનાવશે.

કોર્ટે કહ્યું કે જો સંમતિ રોકવામાં આવે અથવા બિલને રાષ્ટ્રપતિના વિચારણા માટે અનામત રાખવામાં આવે તો રાજ્યપાલ રાજ્ય મંત્રી પરિષદની સહાય અને સલાહ પર, મહત્તમ એક મહિનાના સમયગાળાને આધીન આવી કાર્યવાહી કરે તેવી અપેક્ષા છે.

ન્યાયાધીશ પારડીવાલાએ બેન્ચ માટે ચુકાદો લખતા, બંધારણની કલમ 200 હેઠળ રાજ્યપાલ અને કલમ 201 હેઠળ રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા સત્તાના ઉપયોગની ન્યાયિક સમીક્ષા પર કાર્યવાહી કરી અને તારણો આપ્યા. કલમ 200 રાજ્ય વિધાનસભા દ્વારા બિલ પસાર કરવા અને ત્યારબાદ રાજ્યપાલ પાસે સંમતિ આપવા અથવા મંજૂરી રોકવા અથવા બિલને પુનર્વિચાર માટે રાષ્ટ્રપતિને મોકલવા સંબંધિત વિકલ્પો સાથે સંબંધિત પરિસ્થિતિઓ સાથે વ્યવહાર કરે છે. કલમ 201 રાજ્યપાલ દ્વારા રાષ્ટ્રપતિના વિચારણા માટે અનામત રાખેલા બિલો સાથે વ્યવહાર કરે છે.

બેન્ચે જણાવ્યું કે બંધારણની કલમ 200 હેઠળ રાજ્યપાલ દ્વારા કાર્યો કરવા માટે કોઈ સ્પષ્ટ રીતે ઉલ્લેખિત સમય-મર્યાદા નથી. કોઈ નિર્ધારિત સમય-મર્યાદા ન હોવા છતાં, કલમ 200 ને એવી રીતે વાંચી શકાતી નથી કે જે રાજ્યપાલને મંજૂરી માટે રજૂ કરાયેલા બિલો પર કાર્યવાહી કરવાની મંજૂરી આપે છે અને તેના કારણે રાજ્યમાં કાયદા ઘડનાર મશીનરીમાં વિલંબ થાય છે અને તેમાં અવરોધ ઊભો થાય છે.

કોર્ટે વિવિધ પરિસ્થિતિઓનો ઉલ્લેખ કર્યો અને ઠરાવ્યું કે રાજ્યપાલો અને રાષ્ટ્રપતિની રાજ્ય કાયદા અંગેની કાર્યવાહી ચોક્કસ પરિસ્થિતિઓમાં ન્યાયિક તપાસને આધીન છે.કલમ 201 હેઠળ રાષ્ટ્રપતિને તેમના કાર્યો કરવા માટે કોઈ 'પોકેટ વીટો' અથવા 'સંપૂર્ણ વીટો' ઉપલબ્ધ નથી. અભિવ્યક્તિનો ઉપયોગ 'જાહેર કરશે' રાષ્ટ્રપતિ માટે કલમ 201 ના મૂળ ભાગ હેઠળ ઉપલબ્ધ બે વિકલ્પો વચ્ચે પસંદગી કરવાનું ફરજિયાત બનાવે છે એટલે કે બિલને સંમતિ આપવી અથવા મંજૂરી રોકવી. બેન્ચે કહ્યું કે બંધારણીય યોજના કોઈપણ રીતે એવી જોગવાઈ કરતી નથી કે બંધારણીય સત્તા બંધારણ હેઠળ મનસ્વી રીતે તેની સત્તાઓનો ઉપયોગ કરી શકે.