કેન્દ્રીય ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે ગઈકાલે ઈલોન મસ્કની કંપની સ્ટારલિંકનું ભારતમાં સ્વાગત કર્યું. પછી પોસ્ટ ડિલીટ કરી. સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ એક્સ પર એક પોસ્ટમાં રેલ્વે મંત્રી વૈષ્ણવે લખ્યું કે સ્ટારલિંક, ભારતમાં આપનું સ્વાગત છે! તે દૂરસ્થ રેલ્વે પ્રોજેક્ટ્સ માટે ઉપયોગી થશે. લગભગ એક કલાક પછી પોસ્ટ દૂર કરવામાં આવી. દેશની સૌથી મોટી ટેલિકોમ કંપનીઓ એરટેલ અને જિયોએ સ્ટારલિંક સાથે કરાર કર્યા છે. આ કરારો સ્ટારલિંકની સેટેલાઇટ-આધારિત ઇન્ટરનેટ સેવાઓ પૂરી પાડવા માટે છે પરંતુ સરકારની મંજૂરી લેવી જરૂરી છે.

મંગળવારે એરટેલે સ્પેસએક્સ સાથેના સોદાની જાહેરાત કરી. સ્પેસએક્સ ઈલોન મસ્કની કંપની છે. આનાથી ભારતમાં સ્ટારલિંક સેવાઓ આવશે. દૂરના વિસ્તારોમાં શાળાઓ, હોસ્પિટલો અને સંસ્થાઓને જોડવામાં આવશે. ભારતી એરટેલ લિમિટેડના એમડી અને વાઇસ ચેરમેન ગોપાલ વિટ્ટલે જણાવ્યું હતું કે એરટેલ ગ્રાહકોને સ્ટારલિંક ઓફર કરવા માટે સ્પેસએક્સ સાથે ભાગીદારી કરવી એ એક મોટી સિદ્ધિ છે. આ આગામી પેઢીના સેટેલાઇટ કનેક્ટિવિટી પ્રત્યેની અમારી પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવે છે. ભારતી એન્ટરપ્રાઇઝિસના સ્થાપક અને ચેરમેન સુનિલ ભારતી મિત્તલે જણાવ્યું હતું કે 4જી, 5જી અને આગળ 6જી ની જેમ હવે આપણી પાસે બીજી ટેકનોલોજી હશે, એટલે કે સેટ(એસએટી)-જી.

ગઈકાલે જિયો પ્લેટફોર્મ્સ લિમિટેડે પણ સ્ટારલિંક સાથેના કરારની જાહેરાત કરી. રિલાયન્સ જિયો ગ્રુપના સીઈઓ મેથ્યુ ઓમનએ જણાવ્યું હતું કે સ્પેસએક્સ સાથેનો અમારો સહયોગ સ્ટારલિંકને ભારતમાં લાવવાના અમારા સંકલ્પને મજબૂત બનાવે છે. આ બધા માટે સીમલેસ બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી તરફનું એક પરિવર્તનશીલ પગલું છે. તેમણે વધુમાં કહ્યું કે સ્ટારલિંકને જિયોના બ્રોડબેન્ડ સિસ્ટમ સાથે જોડીને અમે અમારી પહોંચ વધારી રહ્યા છીએ. આ એઆઈ યુગમાં હાઇ-સ્પીડ બ્રોડબેન્ડની વિશ્વસનીયતા અને ઉપલબ્ધતામાં સુધારો કરી રહ્યા છીએ. દેશભરના સમુદાયો અને વ્યવસાયોને સશક્ત બનાવી રહ્યા છીએ.

સ્પેસએક્સના પ્રમુખ અને સીઓઓ ગ્વિન શોટવેલે જણાવ્યું હતું કે કંપની ભારત સરકારની મંજૂરીની રાહ જોઈ રહી છે. તેમણે કહ્યું કે ભારતની કનેક્ટિવિટીને આગળ વધારવા માટે અમે જિઓની પ્રતિબદ્ધતાની પ્રશંસા કરીએ છીએ. અમે જિઓ સાથે કામ કરવા અને ભારત સરકાર તરફથી અધિકૃતતા મેળવવા માટે આતુર છીએ જેથી વધુ લોકો, સંગઠનો અને વ્યવસાયોને સ્ટારલિંકની હાઇ-સ્પીડ ઇન્ટરનેટ સેવાઓની ઍક્સેસ મળી શકે.

સ્ટારલિંક 2022 થી ભારતીય બજારમાં પ્રવેશવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે. શરૂઆતમાં એરટેલ અને જિયોએ તેનો વિરોધ કર્યો હતો. 2024ના ઈન્ડિયા મોબાઈલ કોંગ્રેસમાં સુનિલ મિત્તલે કહ્યું હતું કે સેટેલાઇટ કંપનીઓએ પણ પરંપરાગત ટેલિકોમ કંપનીઓની જેમ સ્પેક્ટ્રમ ખરીદવું જોઈએ અને લાઇસન્સ ફી ચૂકવવી જોઈએ. જિયોએ પણ આવો જ અભિગમ અપનાવ્યો હતો. આ અંગે ઈલોન મસ્કે કહ્યું હતું કે હરાજી-આધારિત અભિગમની માંગ 'અભૂતપૂર્વ' છે. તેમણે એવો પણ પ્રશ્ન ઉઠાવ્યો હતો કે શું ભારતમાં સ્ટારલિંકને કામ કરવા માટે મંજૂરી મેળવવી 'ખૂબ જ મુશ્કેલ' હતી.

અશ્વિની વૈષ્ણવે સ્ટારલિંકનું સ્વાગત કર્યું પણ બાદમાં પોસ્ટ ડિલીટ કરી દીધી. આ દર્શાવે છે કે આ મામલો હજુ પણ સરકારમાં ચર્ચા હેઠળ હોય શકે છે. સ્ટારલિંકના આગમનથી ભારતના દૂરના વિસ્તારોમાં ઇન્ટરનેટની પહોંચ વધશે. આ શિક્ષણ, આરોગ્ય અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં ક્રાંતિ લાવી શકે છે. જોકે, હાલની ટેલિકોમ કંપનીઓની ચિંતાઓ પણ વાજબી છે. સરકારે એવો રસ્તો શોધવો પડશે કે જેમાં તમામ હિસ્સેદારોના હિતોનું ધ્યાન રાખી શકાય. સ્ટારલિંકને ભારતમાં ક્યારે અને કઈ શરતો પર કામ કરવાની પરવાનગી મળે છે તે જોવાનું બાકી છે. આ ભારતીય ટેલિકોમ ઉદ્યોગ માટે એક વળાંક સાબિત થઈ શકે છે.